We kunnen de mensen in de Vluchtkerk niet negeren

Inmiddels zitten de ruim honderd uitgeprocedeerde asielzoekers al drie maanden in de Sint-Josephkerk in de Robert Scottbuurt. Hun lot blijft onzeker. Het is barmhartig dat de eigenaar van de kerk hen onderdak biedt. De diaconie, de vrijwilligers van de kerk en helpers van buiten zorgen dat er eten is, toezicht in de kerk en psychiatrische en juridische hulp. Deze mensen bieden  de vluchtelingen veel ondersteuning. Op de Vluchtkerk komen ook vele politieke activisten af. Voor sommigen van hen is ‘De Zaak’ belangrijker dan praktische hulp. Dat levert soms spanningen op, want voor wie strijden zij eigenlijk?

Verslagenheid en apathie

Ik bezocht de kerk meerdere keren. De kerk zit vlakbij ons stadsdeelkantoor. Aan de ene kant zijn de mensen enorm bedrijvig, maar anderzijds heerst er verslagenheid en apathie. Die uitzichtloosheid vreet aan ze. De vluchtelingen zitten hier allemaal met hun eigen redenen en kunnen niet terug naar hun land van herkomst. Daarvoor zijn allerlei oorzaken: Soms laat dat land de vluchteling niet meer toe, woedt er een oorlog of kun je domweg geen paspoort aanvragen.

In Den Haag neemt de politieke aandacht voor deze groep toe. Het is ingewikkeld dat de discussie hierover altijd in algemene en abstracte termen gevoerd wordt: Vluchtelingen kunnen hier niet worden toegelaten vanwege de ‘aanzuigende werking’. In de praktijk zijn er altijd mensen die buiten de regels vallen; je kunt die mensen niet wegpoetsen. En als gemeente of stadsdeel kunnen we het probleem niet oplossen, maar we kunnen wel humane en barmhartige ondersteuning en hulp bieden. Uiteindelijk kunnen mensen niet permanent in een koude kerk wonen.

Geen structurele oplossing

Wij zien hier in Amsterdam West de tragiek als gevolg van het Haagse beleid wat niet sluitend is. En zo zijn er meer gemeentes in Nederland waar mensen neerstrijken die niet meer wegkunnen. De uitgeprocedeerde asielzoekers blijven tot 1 juni in de kerk. Dat hebben zij afgesproken met de eigenaar van de kerk in overleg met burgemeester Eberhard van der Laan. Ze krijgen vandaar uit ook individuele ondersteuning als ze dat willen. Maar het dilemma blijft. Een structuele oplossing voor dit internationale probleem is buitengewoon moeilijk, maar het minste wat we als land kunnen doen is het op een humane manier ‘managen’ van het probleem.